ARA
SORULARLA İSLAMİYET / SESLİ
Sual: İmam, intikal tekbirlerini yavaş okusa, duymayanların namazları olmaz mı?
CEVAP
İmamın namaza dururken ve rükünden rüküne geçerken ve selam verirken, cemaat işitecek kadar, sesini yükseltmesi sünnettir.

İmama uymanın sahih olması için, imamın sesini işitmek veya imamın veya cemaatin hareketlerini görmek lazımdır.

İmamın sesi yetişmediği zaman, müezzinin yüksek sesle, cemaate bildirirken çok bağırması namazını bozar. İmamın namazda, ihtiyaçtan fazla yüksek sesle okuması ise haramdır.

İmamın hareketlerine uymak lazımdır. Sesine uymak şart değildir. İmamı göremeyen, imamı görenlerin hareketlerine uyarsa, imamın hareketlerine uymuş olur.

İmam tamamen içinden söylese, hiç kimse duymasa bile yine namaz sahih olur.

Sual:
Zammı sure nedir, en kısası ne kadar olmalıdır?
CEVAP
Fatihadan sonra okunan, üç âyete veya üç âyete eşit bir âyete denir. Üç âyet miktarı, kelime itibarı ile on kelime, harf itibarı ile otuz harf olmalı! (Redd-ül Muhtar)

Sual:
İmamlık yapacak kimsenin, ikameti de kendisinin okuması mekruh olur mu?
CEVAP
Mekruh olmaz. Hazret-i Ömer bazen böyle yapardı.

Sual:
İmam, yanılarak açıktan okuması gereken namazda, Fatiha’yı gizli okuyup sonra hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Fatiha’yı tekrar okumaz. Zamm-ı sureyi açıktan okur. Bir âyeti veya daha fazla âyeti gizli okursa, onu açıktan tamamlar. Bütününü tekrarlamaz. Gizli okuması gereken yerde, imam Fatiha’nın ekserisini açıktan okursa kalanını gizli olarak tamamlar. Namazın sonunda da secde-i sehv yapar.

Sual: İmam, son oturuşta Rabbena veya başka bir dua okuyabilir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: “İmam namazdan önce cemaate safları düzeltmesini söyler" deniyor. Halbuki sünnet ile farz namazı arasında konuşmamak gerekmez mi?
CEVAP
Bu akşam namazına mahsustur. [Hanefi’de böyle, Şafii’de her zaman söyler.]

Sual:
İmam fatihadan sonra âmin der mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Kad kametissalat denirken, imamın namaza başlaması gerekir mi?
CEVAP
Kad kametissalat denirken imam efendi namaza durur. Cemaat de beraber durur. Yani ikamet bitmeden durulur. İkamet bitince de hemen durulursa olur. Fakat daha fazla geciktirmek mekruh olur.

Sual: İmamın abdestinin bozulduğunda imam ve imamın arkasındaki ne yapar? Nasıl yapılır?
CEVAP
İmam, arkasındakine işaret eder. O da azıcık ileri çıkar. İmam çıkacak yer varsa çıkıp gider.

Sual:
İmamın duayı yalnız kendine tahsisi mekruhtur. Rabbenağfirli gibi duaları okuması da mekruh mu?
CEVAP
Meşhur olan duaları okumak mekruh değildir.

Sual: (Unutularak bir vacip geciktirilmesi secde-i sehvi gerektiriyor, kasten geciktirilirse tahrimen mekruh olur) deniyor. İmamın ve yalnız kılanın, son oturuşta salli barikten sonra Rabbena…yı ve başka duaları okuması selam verme vacibini geciktiriyor mu, secde-i sehvi gerektiriyor mu?
CEVAP
Hayır gerektirmez. Çünkü orası dua okuma yeri olduğu için âyet-i kerime ve hadis-i şerifle bildirilen bütün duaları okumak caizdir. Bunun gibi, kıyam kıraat mahallidir. Burada bir rekatta, bir sure değil, 10 sure de 20 sure de okunabilir. Sen çok sure okudun, o zaman, rükuu geciktirdin, secde-i sehv yapman lazım denmez elbette. Son teşehhüd de böyle, orası dua okuma yeridir, fazla dua edilse de secde-i sehv gerekmez.

Nimet-i İslam kitabında, namazın sünnetlerinin 43. sünde diyor ki:
Salevattan (salli barikten) sonra dua okunur.
Namazda Arapça’dan başka dilde dua okumak haram olur. Arapça da olsa, halk sözüne benzememesi için okunan dualar âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerden alınmış olmalıdır. Mesela şu âyet-i kerimeler okunabilir:
(Bekara 201, Rabbena… âyeti), (Âl-i İmran 8 ve 9), (İbrahim 40,41), (Kehf 10, Rabbena ile başlayan kısmı), (Furkan 74).

Nimet-i İslam kitabında hadis-i şerifte geçen iki dua da örnek olarak bildirilmiştir. Demek ki dua âyetlerini ve dua hadislerini salli barikten sonra okumanın hiç mahzuru yoktur. Ne kadar çok okunursa okunsun mahzuru olmaz.

Sual:
İmam dört rekatlı namazda dördüncü rekatta otursa fakat cemaat üç diye ayağa kalksalar, imam kendinden emin ise ne yapar?
CEVAP
Ettehıyyatüyü ve Salli barikleri okuyup selam verir. Namazdan sonra, bu yetki bana aittir der. Cemaat yanlış diye diretseler de, imam kendine güveniyorsa veya bir şahidi olursa, tekrar kılınmaz.

Sual: Namazda rüku ve secdedeki tesbihler 3 den fazla (5 veya 9) gibi söylenebilir mi?
CEVAP
Tek olmak şartı ile 5, 7, 9,11 gibi okumak müstehaptır iyi olur. İmam 3 den fazla okuyamaz.

Sual: İmamın namazda, yüksek sesle okumasında, bir mahzur var mıdır?
CEVAP
İmamın namazda, ihtiyaçtan fazla yüksek sesle okuması, namazı bozmaz ise de, haramdır. Çünkü arkadaki cemaatin, imamın okuduğunu duyması şart değildir. (Dürer)

Sual:
Peygamber efendimizin, namazdan önce, safların düzgün olması için, değnekle işaret ettiği de, olur muydu?
CEVAP
Evet.

Sual:
Bazı imamlar, namaza başlarken, Allahü ekber diyerek ellerini kulaklarına götürüyorlar. Böylece namaza başlamış oluyorlar. Sonra da namaza başlamış olduğu için, ellerini namaz içinde göbeklerine bağlıyorlar. İki elin bir hareketi namazı bozacağı için bunların namazı bozulmuyor mu? Bir de vitrin üçüncü rekatında, elleri aşağı bırakmadan tekbir almak gerekmez mi?
CEVAP
Eller, kulaktan ayrılırken Allahü ekber demeye başlanıp, göbek altına bağlarken bitirilir. Bahsettiğiniz şekilde yapmakla da namaz bozulmuş olmaz. Yani ellerini kulaklarına götürürken veya ellerini kulaklara kaldırınca da tekbir getirilirse yine namaz bozulmuş olmaz. Fakat uygun olanı bizim bildirdiğimiz gibidir.

Vitirde de tekbir, ilk başlarken alınan tekbir gibidir. Eller aşağıya salıverilmeden kaldırılır. Eller salınsa da, namaz bozulmuş olmaz. Fakat aşağı salmadan kaldırılmalıdır.

Sual:
Tertip sahibiyim. Sabah namazına uyanamadım. Kaza etmeyi de unutmuşum. Aynı gün akşam namazında imam oldum. Yatsı namazını kıldıktan sonra sabahı kaza etmediğimi hatırladım. Ne yapmam lazım? Akşam namazını benimle kılan cemaatin namazı kabul oldu mu?
CEVAP
Cemaatin namazı sahih olmuştur. Duyurmak gerekmez. Fakat sizin önce sabahı sonra diğer namazları kaza etmeniz lazım. (Tarikun Necat)

Sual: Ankara'ya gitmek üzere evden çıktım, 10 km uzaklıktaki iş yerime geldim, daha İstanbul'da olduğum için kendimi seferi hissetmedim. İmam olup öğleyi mukimlere kıldırdım. Benim ve cemaatin namazları sahih oldu mu?
CEVAP
Sizinki mekruh olarak sahih oldu. Cemaatinki ise hiç sahih olmadı. Çünkü farz kılanın nafile kılana uyması caiz değildir. Sizin son iki rekatınız nafile olduğu için cemaatin namazı sahih olmadı.

Sual:
Ben imam oldum, birkaç arkadaşla evimizin bir odasında cemaatle namaz kılarken, öbür odada hasta yatan annem çağırdı. Ben de yavaşça selam verip namazı bozdum. Giderken bir arkadaşı yerime vekil ettim. O namazı tamamladı. Bu namaz sahih oldu mu?
CEVAP
Evet sahih oldu.

Sual:
Duaya el kaldırırken, bazı imamlar, iki eli aynı anda kaldırıyor, bazıları ise, önce sağ eli, sonra sol eli kaldırıyorlar. Hangisi doğrudur?
CEVAP
İki eli, aynı anda kaldırmalıdır.