Sual: Teheccüd namazı kılıyorum. Fakat sabah namazına camiye gelemiyorum. Bir mahzuru var mıdır? CEVAP Hazret-i Ömer, sabah namazında, camide Süleyman isimli bir genci göremeyince, nerede olduğunu sordu. Dediler ki:
(O, gece pek uyumaz. Teheccüd ve benzeri nafile ibadetle meşgul olur, belki şimdi uykuya dalmıştır.)
Hazret-i Ömer buyurdu ki:
(Eğer bütün gece uyuyup da sabah namazını cemaat ile kılsaydı daha iyi olurdu.) [İmam-ı Malik]
Cemaatle namaz kılmak Sünnet-i hüda, yani İslam’ın şiarı olan mühim sünnettir. Cemaatle kılınan namaz, yalnız kılınan namazdan 25 veya 27 derece daha faziletlidir. Cemaatle namaz kılmanın önemi hakkında bildirilen hadis-i şerif meallerinden birkaçı şöyle: (Beş vakit namazı cemaatle kılan, Sırat köprüsünü şimşek gibi geçer.) [Taberani]
(Bir kimse, kırk gün sabah namazının ilk tekbirine yetişirse, kendisine iki berat yazılır: Cehennemden kurtuluş beratı ile münafıklıktan eminlik beratı.) [Ebuşşeyh]
(İlk tekbire yetişecek şekilde, kırk gün cemaatle kılana Cennet vacip olur.) [Ebu Ya’la]
(Cemaatle namaz kılmak için bekleyen, hep namazda gibi sevap kazanır.) [Buhari]
(Evi mescide uzak olanın [her adımına sevap verileceği için] sevabı daha fazladır.) [Buhari]
(Peygamberin sünnetini [önem vermeyip] terk eden kâfir olur.) [Ebu Davud]
(Cemaatin bir kısmı dua eder, ötekiler de âmin derse, o dua kabul olur.) [Hakim]
(İmam, namazı tamamlayıp cemaate yüzünü döndürünceye kadar onunla bulunan, gece ibadet etmiş gibi sevaba kavuşurlar.) [Tirmizi]
(Namazlarını cemaatle kılanları Allahü teâlâ sever.) [Taberani]
(En kıymetli yer mescitlerdir. Cami ehlinin en efdali, ilk girip son çıkandır. Cemaate ilk gelen ilk Müslüman olan gibi kıymetlidir.) [İ.Râfi’i]
(Ezanı işitip de, cemaate gitmemek, münafıklık alametidir.) [İmad-ül-islam] Yatsı ile sabah namazını cemaatle kılmamak münafıklık alametidir. Nasıl ki, yalan söylemek münafıklık alameti ise, cemaate gelmemek de münafıklık alametidir. Bu, cemaate gelmeyen münafık demek değildir. Kendisinde münafıklık alametinden bir alamet var demektir. Verdiği sözde durmamak da münafıklık alametidir. Sözünde durmayana münafık denmez. Fakat münafıklık alametinden birini işlemiş olur. Bu konudaki hadis-i şeriflerin mealleri de şöyle:
(Yatsı ile sabahı cemaatle kılmak, bizi münafıklardan ayıran alamettir. Münafıklar, yatsı ve sabah namazına devam edemezler.) [Beyheki]
(Yatsı ile sabah namazını cemaatle kılmak, münafıklara çok ağır gelir. Eğer bundaki ecri bilselerdi, sürünerek de olsa, cemaate gelirlerdi. Namaza gelmeyenlerin evlerini yakmak istedim.) [Buhari]
(Yatsıyı cemaatle kılan, gecenin yarısını, sabahı da cemaatle kılan, gecenin tamamını ibadetle geçirmiş olur.) [Müslim]
(Yatsıyı cemaatle kılan Kadir gecesinden hisse almış olur.) [Taberani] Fıkıh kitaplarında cemaate gitmemeyi mubah kılan mazeretler vardır. Böyle bir mazereti olmadan cemaate gitmemek caiz değildir. Bunlar kendilerinde münafıklık alameti bulunan kimselerdir. Böyle kimselerden olmamaya dikkat etmeliyiz!
Münafık, Müslüman görünen kâfir demektir. Bir mazereti olup da camiye gitmeyenlere de suizan etmemelidir!
Sabahı cemaatle kılmak
Sual: Tam İlmihal'de Tahtavi'den naklen, (Çok faziletli olan sabah namazının sünnetini bile kılmayan için, hiç cezadan bahsedilmezken, sabah farzını cemaat ile kılmayanın Cehenneme gideceği bildirildi) deniyor. Burada cemaatin önemi mi, yoksa sabah namazını cemaatle kılmanın önemi mi anlatılmak isteniyor? CEVAP
Burada, hem cemaatin, hem de sabahı cemaatle kılmanın önemi bildiriliyor. O cümlenin devamında cemaatin önemi vurgulanıyor.
Cemaat ile kılmak vaciptir diyen âlimler çoktur. (Vacibi, özürsüz bir kere bile, terk etmek günah olur) diyen âlimler vardır. Terk etmeyi âdet ederse, sözbirliği ile günah olur. Sünneti terk ise, günah olmaz. (Redd-ül-muhtar)
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Cemaati terk edip, evde namaz kılan, sünneti terk etmiş ve sapıtmış olur.) [Müslim]
(Ezanı duyup da , cemaate gitmemek, asilik ve bedbahtlıktır.) [Taberani]
(Hastalar, çocuklar ve kadınlar olmasaydı, sabah namazı için, mazeretsiz cemaate gelmeyenlerin evlerini yakardım.) [İ.Ahmed, İbni Mace] (Bu hadis-i şerif, sabah namazı için camiye gelmenin önemini bildiriyor. Ev yakmak tabiri, bir deyimdir, işin önemini gösterir. Yoksa evin yakılması gerektiğini göstermez.)
Bir mazereti olmayan, beş vakti de cemaatle kılmaya çalışmalıdır.
Sual: Evim camiye uzaktır. Namazları evde kılmamda mahzur var mıdır? CEVAP Cemaatle namaz kılmak, yalnız başına kılmaktan 25 veya 27 derece daha sevaptır. Ayrıca camiye gitmenin fazileti çok büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Camiye gidip gelen, Allah yolunda cihaddadır.) [Taberani]
(Allahü teâlânın en çok sevdiği yerler camilerdir.) [Müslim]
(Camiler Allah’ın evidir. Camiye devam edenin, huzura kavuşmasına ve Sırattan geçip Cennete girmesine Allahü teâlâ kefildir.) [Beyheki]
(Güzel abdest alıp camiye giren Allah’ın misafiri olur. Allahü teâlâ da misafirine mutlaka ikram eder.) [Beyheki]
(Her namaz vakti camiye giden, ya Allah yolunda istifade edeceği bir ahiret kardeşi bulur, ya güzel bir ilme, ya hidayetini artıracak veya onu sapıklığa düşmekten muhafaza edecek bir kelimeye yahut rahmet-i İlahiyyeye mazhar olur.) [Taberani]
(Şeytan, insanın kurdudur. Sürüden ayrılan koyunu kurt kaptığı gibi, şeytan da cemaatten ayrılanı kapar. Sakın cemaatten ayrılmayın! Cami ve cemaatte bulunun.) [Tirmizi]
(Hak teâlâ, bir cemaate rahmet edince [kötü olan] birini affetmemekten hayâ eder.) [Ebuşşeyh]
(Camiye giren, o andan itibaren namazda sayılır. Başkasına sıkıntı vermediği ve abdesti bozulmadığı müddetçe melekler ona, "Allah’ım, buna rahmet et ve bunun tevbesini kabul et!" diye dua ederler.) [İbni Ebi Şeybe]
(Topluluk, birlik beraberlik rahmet, ayrılık ise azaptır.) [Hadika]
(Şehirde, köyde, bir yerde, üç kişi beraberken namazı cemaatle kılmazlarsa, onlara şeytan hakim olur. O halde cemaat olun!) [Nesai]
(Cemaatten bir karış ayrılan İslam halkasını boynundan çıkarmış olur.) [Ebu Davud]
(Cemaatten ayrılan yüzüstü Cehenneme düşer.) [Taberani]
(İki kişi, bir kişiden; üç kişi, iki kişiden hayırlıdır. O halde birlik olun!) [İ. Asakir]
(Seferde üç kişi olunca birinizi reis seçin!) [Taberani]
(Bir topluluğu seven, onların arasında haşrolur.) [Hadika]
Cemaatle namaz kılmak "Sünnet-i hüdadır. Yani İslam’ın şiarı olan sünnettir. Özürsüz terki caiz değildir. Hadis-i şerifte, (Cemaatle namaz kılmak, sünnet-i hüdadır. Cemaate gelmeyen münafıktır) ve (Cemaati terk eden, dört kitapta da lanetliktir) buyurulmuştur. (Hidaye, İmad-ül-islam)
Sual: Evi camiye yakın olanın bazı sünnetleri, evde kılması uygun olur mu? CEVAP Yolda konuşulmazsa evde kılmak daha uygun olur. Çünkü hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Evinizi kabre çevirmeyin, evde de namaz kılın!) [Buhari]
Sual: Bir kimse, herhangi bir sebeple bazen camiye gidemese, evinde cemaat yaparak namazı kılsa, cemaat sevabından mahrum kalır mı? CEVAP Herhangi bir sebeple camiye gidemeyen eğer, evinde cemaatle kılarsa cemaat sevabından mahrum kalmaz. Özürsüz camiye gitmeyip evinde cemaatsiz, yani yalnız kılarsa, cemaat sevabından, hatta namazının sevabından da mahrum kalır. İslam Ahlakı kitabındaki bir hadis-i şerifin meali şöyle: (Özürsüz, evinde [yalnız] namaz kılan kişinin borcu ödenir, namazının sevabı noksan kalır.)
Ancak camideki imamın itikadı düzgün değilse, bid'at ehli ise veya fasık ise elbette evde kılmak gerekir. Cemaat sevabı alacağım derken namazdan da olmamalıdır.
Sual:(Namazlarınızın bir kısmını evde kılın ve evlerinizi kabre çevirmeyin) hadis-i şerifine uyarak, ara sıra namazlarımızı evde kılıyor, camiye, cemaate gitmiyoruz. Uygun mudur? CEVAP İmam uygunsa, evde kılmak uygun olmaz. Evlerde kaza kılarak veya mümkünse namazların sünnetlerini kılarak evleri ibadetsiz geçen kabir haline getirmemeli. İmam-ı Münziri hazretleri buyuruyor ki: (Evlerinizi kabre çevirmeyin) hadis-i şerifi, evlerinizi namaz kılmamakla, kabirlere benzetmeyin demektir. Çünkü kabristanda namaz kılmak caiz değildir.
Sual: Camide cemaatle kılınan namazın sevabının, evde cemaatle kılınan namazın sevabından 27 derece fazla olduğu söyleniyor. Bu, “evde cemaatle kılınandan” değil de, “evde veya camide yalnız kılınandan” olmayacak mı? CEVAP
Evet, “Evde veya camide yalnız kılınandan” olacak; çünkü Buhari ve diğer hadis kitaplarında bildirilen hadis-i şerifte, cemaatle kılınan namazın sevabı, yalnız kılınandan 25 ve başka rivayette 27 kat fazla olduğu bildirilmektedir. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir: (Başkasıyla birlikte kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan daha çok sevabdır; iki kişiyle birlikte kılınan namaz da, bir kişiyle kılınandan daha çok sevabdır. Cemaat ne kadar çok olursa, sevabı daha çok olur.) [Tirmizi]
Camide kılmanın ise, ayrı bir sevabı vardır, yani camide namaz kılmak, evde kılmaktan daha sevabdır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Evde kılınan namaza bir sevab, mahalle mescidinde yirmi beş sevab, Cuma namazı kılınan büyük camide beş yüz sevab, Mescid-i Aksa’da beş bin sevab, Medine’deki bu mescidimde elli bin sevab, Mescid-i haramda [Kâbe’de] yüz bin sevab vardır.) [İbni Mace]
Evde de cemaatle kılınsa, yalnız kılmaktan 27 derece fazla sevab alınır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Cemaatle kılınan namaz, yalnız kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.) [Buhari]
