Ebû Amr bin Nüceyd hazretleri Nişâburludur. 976 (H.366) senesinde Mekke-i mükerremede vefât etti. Nişâbur’da doğup yaşayan İbn-i Nüceyd, küçük yaştan îtibâren âlimlerin ve velîlerin ilim meclislerinde ve sohbetlerinde bulundu. Cüneyd-i Bağdâdî hazretlerini görüp feyz aldı ve sohbetlerinden istifâde etti...
SALİHLERE HİZMET, NASİP İŞİ...
Ebû Amr bin Nüceyd sohbetleriyle insanlara İslâmiyetin emir ve yasaklarını anlattı. Onların dünyâ ve âhirette saâdete, mutluluğa kavuşmaları için gayret etti. İnsanların hayırlı işler yapmasını ve iyi kimselerle berâber bulunmasını tavsiye etti. Bu hususta buyurdu ki:
“Allahü teâlâ bir kuluna hayır murâd ederse, ona sâlih ve ihtiyar zâtlara hizmet etmeyi, onların istedikleri işleri yapmayı, hayır yollarına girmeyi ve bu hayırları görmeyi nasîb eder.”
“Kula lâzım olan şey, sünnete uygun olarak kulluğa yapışmak ve bu yolda yürümektir.”
“Tasavvuf nedir?” diye soran birisine buyurdu ki: “Tasavvuf, Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uymakta sabır etmektir.”
Nefsinin arzularına muhâlefet eden İbn-i Nüceyd hazretleri; “Bir kimsenin gözünde nefsinin değeri olursa, ona işlediği günâh basit gelir.”
“Bana nasîhat et” diyen birisine; “İlim ile meşgûl ol. Bütün Müslümanlara hürmet et. Günlerini boş geçirme. İnsanların arasında garip ol. İlim ve Müslümanlara hürmet ile meşgûl olman, Allahü teâlânın emirlerinden sana bir hissedir.”
Bu mübarek zat, çeşitli zamanlardaki nasîhatlerinde buyurdu ki:
“Kim bir şeyin ona faydalı veya zararlı olduğunu bilmezse, cehâletini ortaya koyar.”
“Halkın karşısındaki îtibar ve mevkiini bir tarafa atıverenin, dünyâdan ve dünyâ ehlinden yüz çevirmesi gâyet kolay olur.”
“İnsanı terbiye etmek, ona ihsânda bulunmaktan daha hayırlıdır.”
EMİRLERİ HAFİF GÖRMEK!..
“Emirleri hafif tutmak, o emri veren âmiri az tanımaktan ileri gelir. Eğer kul, emir veren, âmir olan Allahü teâlâyı tam hakkı ile tanırsa, emirlerini hafif görmez.”
Ömrünü İslâmiyeti öğrenmek ve insanlara anlatmakla geçiren İbn-i Nüceyd hazretleri, hac vazîfesini yerine getirmek üzere gittiği Mekke-i mükerremede 976 (H.366) senesinde vefât etti. Orada defnedildi. Vefat etmeden bir müddet önce buyurdu ki:
“Faydasız ilim, sâhibine faydadan çok zarar verir.”