Takıyyüddîn ibni Dakîk-ül-îd meşhûr velî, hadîs, usûl, nahiv, edebiyât ve Şâfiî fıkıh âlimidir. 1228 (H.625) senesinde Kızıldeniz’le Hicâz arasında bulunan Yenbu şehrinde doğdu. 1302 (H.702) senesinde Kâhire’de vefât etti... ÇOK CÖMERT BİR ZAT İDİ...
Takıyyüddîn hazretleri çok cömert bir zat idi. Değişik vakitlerde, çeşit çeşit mal ve parayı sadaka verirdi. Hadîs öğrettiği talebelerinden Muhammed bin Havâsibî anlatır: “Hocam bana her zaman bir şeyler verirdi. Bir gün hiçbir şeyim kalmamıştı. Bunun üzerine bir kâğıda; “Hizmetçiniz Muhammed el-Kûsî çok ihtiyaç içinde kalmıştır” diye yazdım. Kendisine gönderdim. O da benim için bir şey yazdı. Sonra ikinci günü ben tekrar; “Hizmetçiniz İbn-ül-Havâsibî” diye yazdım. O da benim için bir şey yazdı. Sonra üçüncü gün oldu, ben tekrar; “Hizmetçiniz Muhammed” diye yazdım. Bunun üzerine beni çağırıp; “İbn-ül-Havâsibî kimdir?” dedi. “Bendenizim” diye cevap verdim. O, tekrar; “Kûsî kimdir?” diye sordu. Ben de yine; “Bendenizim.” dedim. Bunun üzerine; “Farklı isim kullanmak sûretiyle beni kandırmış oluyorsun?” buyurdu. Ben de; “Zarûret durumu efendim” dedim. Bu cevâbıma tebessüm etti ve yine bir şeyler verdi. Sonra; “Benden bir şey istemenin usûlü şudur: İstemek, dînimizin müsâadesi dâhilinde olursa; ben cimri olamam” buyurdu.”
Büyüklerin hâlini anlamayan bir kimse, Takıyyüddîn ibni Dakîk-ül-îd’e karşı edepsizlik yaptı. Uygun olmayan sözler söyledi. Takıyyüddîn hazretleri onun fazla yaşamayıp, üç gün sonra vefât edeceğini söyledi ve yanındakileri teskîn etti. Dediği gibi, o edepsiz kimse, üç gün sonra vefât etti.
KATIRININ TEKMESİYLE ÖLDÜ!..
İbn-i Dakîk-ül-îd’in kardeşine eziyet edildi. Takıyyüddîn hazretleri, bu hâdiseyi duyunca çok üzüldü. Gâibden bir ses, o kötülüğü yapan kimsenin helâk olacağını söyledi. Çok geçmeden o kimse vefât etti.
Bir kimse, Takıyyüddîn hazretlerinden para istemeye gelmişti. Mübarek zat kendisinde para kalmadığını, bittiğini söyleyince, o şahıs; “Sen insan kayırıyorsun. Eğer senin şehrinden, Kûs halkından olsaydım, bana istediğim parayı verirdin” dedi. Takıyyüddîn hazretleri, onun sözüne çok üzüldü. Biraz sonra o şahsın katırı, tekmesiyle sâhibinin ölümüne sebep oldu...