MUHYİDDÎN MAĞRİBÎ

Endülüs’te yetişen astronomi ve matematik âlimi. İsmi, Yahya bin Muhammed bin Ebî Şükr elmağribî el-Endülüsî olup, lakabı Muhy-il-mille veddîn’dir. Endülüs’de doğmuş olup, doğum ve ölüm târihleri belli değildir. On üçüncü asırda yaşadığı bilinmektedir, ilim öğrenmek için Suriye’ye ve Merâga rasathanesine gitti. Nâsırüddîn Tûsî ile beraber rasadlarda bulundu. Burada Ebü’l-Ferec ile görüştü. Hayâtı hakkında kaynaklarda fazla bir bilgi yoktur.

Muhyiddîn Mağribî, çeşitli ilimlere dâir yazdığı birçok eserlerle tanınır. Bunlardan bâzıları şunlardır: 1-Kitâbu şekl-il-kattâ: En önemli eseridir. Nâsırüddîn Tûsî’nin aynı ismi taşıyan eserine izafe edilmiş olup, kısmen ona dayandırılmıştır. 2-Hulâsat-ül-Macistî; Almagest’in özetidir. Ebü’l-Ferec’in isteği üzerine Merâga’da yazılmıştır. Muhyiddîn Mağribî, son gözlemlerine dayanarak ilâvelerde bulunmuştur. Eserde ekliptiğin meyli 23 derece 30 dakika olarak verilmektedir. Bugünkü değeri ise 23 derece 32 dakika 19 saniyedir. 3-Risâlet-ül-hitâ’ vel-Uygur: Eserde Çin ve Uygurluların kronolojileri ve takvimleri incelenmektedir. 4-Kitâb-ül-medhal-il-müfîd fî hükm-il-mevâlid, 5-Kitâb-ün-nücûm (Yıldızlar hakkındadır). 6-Kitâb-ül-hükm âlâ kirânât-ül-kevâkib fil-burûc-ül-isnâ aşer, 7-Keyfiyyet-ül-hükm âlâ tahvili sinî-el-âlem, 8-Kitâb-ül-câmi-is-sagîr, 9-Umdet-ül-hâsib ve gunyet-üt-tâlib: Astrolojik gayelere ait hazırlanan tablo ve kaidelerden meydâna gelmiş bir eserdir. 10-Tastîh-ül-usturlâb.